'Het puttertje' of toch maar 'Post voor mevrouw Bromley'?

Leraren zaten de laatste week weer in de pre-examendrukte: zorgen dat de laatste stukjes leerstof gezien zijn, dat de laatste taken en toetsen verbeterd zijn om de rapporten dagelijks werk te kunnen opstellen en natuurlijk nieuwe examens maken.

Gelukkig zit ik in goeddraaiende vakgroepen met hardwerkende collega’s die de taken mooi verdelen waardoor mijn bijdrage aan de examens deze keer eerder beperkt is gebleven. Waarvoor dank, Sofie en Jan!

Dit weekend was dan ook één van die zeldzame waarop ik tot de conclusie kwam dat ik eigenlijk nauwelijks schoolwerk had. Tijd dus om de boeken die ik begin november in huis had gehaald, maar niet gelezen kreeg, weer ter hand te nemen.

Wat zou het worden? ‘Het Puttertje’ van Donna Tartt of ‘Post voor Mevrouw Bromley’ van Stefaan Brijs?

Het was moeilijk kiezen. Ik heb het debuut ‘De verborgen geschiedenis’ van Donna Tartt jaren geleden gelezen - neen verslonden - herverslonden en nog eens gelezen. Ik kon er niet genoeg van krijgen. Het verhaal begint met de vondst van een lijk. De ik-verteller bekent onmiddellijk dat hij bij de moord betrokken is. De lezer wordt ondergedompeld in de wereld van een groepje studenten aan een kleine universiteit in Vermont. Ze studeren er klassieke talen en discussiëren over Griekse teksten en morele dilemma’s. Langzaamaan komt de lezer te weten hoe het groepje ertoe kwam een medestudent om het leven te brengen. Geen whodunit, wel een whydunit, dixit Tartt.

In de herfstvakantie heb ik dan van ‘Het puttertje’ het eerste hoofdstuk gelezen. Het boek neemt een overrompelende start: tijdens een bezoek aan een museum verliest een jongetje uit New York zijn moeder bij een aanslag die hijzelf op wonderbaarlijke wijze overleeft. Meer heb ik niet gelezen. Niet omdat het boek niet boeide, integendeel, maar omdat het schoolwerk net wat harder om mijn aandacht schreeuwde.

Van Stefaan Brijs had ik nog niets gelezen. Hoog tijd dus om mijn schade in te halen. En daarom werd het ‘Post voor mevrouw Bromley’.

Ik ben niet helemaal eerlijk als ik zeg dat ik van Brijs nog niets gelezen heb. Begin 2012 reageerde ik namelijk op een oproep van ‘Klasse voor Leraren’. Er werden vrijwilligers gezocht die in diverse studio’s in Vlaanderen boeken wilden inlezen om er DAISY-boeken van te maken. Ik maakte een afspraak met Transkript in Leuven en mocht enkele dagen later een stemproef komen afleggen. Eén van de vier teksten die ik moest lezen was een fragment uit ‘Post voor mevrouw Bromley’. Het was wellicht de gemakkelijkste tekst van de vier: degelijke zinnen, niet te kort en niet te lang, een beheerste doch vloeiende stijl en bovenal boeiend. Op amper één bladzijde kwamen de personages al tot leven.

Blijkbaar vond de stemmencommissie dat ik voldeed, en zo komt het dat ik zo goed als wekelijks bij Transkript boeken ga inlezen. Ik wou het vooral doen omdat ik merk dat mijn dyslectische leerlingen te weinig lezen. Misschien kan een DAISY-boek hen verleiden zich toch te verdiepen in historisch romans, poëzie of spannende thrillers? Ze missen hele werelden als ze niet lezen…

Toch wil ik er niet voor pleiten dat mijn dyslectische leerlingen alleen maar DAISY-boeken beluisteren. Nog geen twee weken geleden verscheen namelijk een artikel in de pers over de invloed van voorleessoftware op de leesontwikkeling van dyslectische kinderen.  Het gaat hier wel niet specifiek over DAISY-boeken, eerder over software als Sprint en Kurzweill. Onderzoekers menen dat het laten horen van nieuwe woorden door middel van die software een negatief effect heeft op het onthouden van nieuwe woorden, omdat de lezertjes de woorden dan niet zelf actief moet decoderen. Bovendien is uit eerder onderzoek al gebleken dat letter voor letter een woord verklanken cruciaal is voor het memoriseren van het letterbeeld waaruit een woord is opgebouwd. Daarom bevelen de onderzoekers nu aan om die software enkel te gebruiken nadat de leesontwikkeling bij kinderen grotendeels voltooid is. Zwakke lezertjes wordt afgeraden voorleessoftware in de basisschool te gebruiken, leesvaardigheid ontwikkelt zich namelijk tot het veertiende jaar. Volgens de wetenschappers is het enorm belangrijk dat dyslectici zo veel mogelijk actief bezig zijn met lezen om hun leesvaardigheid bij te schaven. Kortom, wat je eigenlijk met je ellebogen aanvoelt, is nu ook wetenschappelijk aangetoond.

En toch blijf ik DAISY-boeken inlezen, ook voor jongeren. Want een kind dat een uur lang heeft zitten zwoegen op één hoofdstuk van - laat ons zeggen - tien bladzijden, mag dan toch als beloning lekker onder de wol kruipen met een DAISY-boek om daar in een half uurtje de drie of vier volgende hoofdstukken te beluisteren. Nietwaar?